W sobotę 1 września świętowaliśmy w Sanoku wydanie pierwszego niemieckojęzycznego przekładu „Opowiadań z zabitego miasteczka”. Autorką tłumaczenia jest dr Agnieszka Jankowska. Tłumaczkę z osobą Segala wiąże sanockie pochodzenie, oraz fakt zamieszkania z dala od rodzinnego kraju. Książka ukazała się nakładem wydawnictwa AUSTERIA.
Wydarzenie to stało się pretekstem do wielowątkowego spotkania wokół twórczości i osoby pisarza. Wśród jego gości byli licznie obecni mieszkańcy miasta, oraz osoby zaangażowane w popularyzację pisarstwa Segala. Z wielką radością przywitaliśmy też w Miejskiej Bibliotece Publicznej panią Itę Segal, córkę pisarza.
Słowo
Twórczość Segala jest żywa i inspirująca. W poruszanych tematach znajdujemy ślady czasów – ciężkich i pełnych absurdu – oprawione w ramy poetyckiej, obrazowej wizji świata, w którym nie brakuje impulsów piękna. Prof. Tomasz Chomiszczak, mówiąc o Segalu wskazywał na wyjątkowość jego spojrzenia, ale też na dobór środków literackich stawiający go w gronie literackich protoplastów współczesności.
Historia – Obraz – Muzyka
W wędrówkę po arkanach historii, w której polsko – niemieckie wątki przeplatały się w dziejach wielu rodzin i miejsc, zabrał nas redaktor Szymon Jakubowski. W tym historycznym kontekście, świeżo wydaną książkę zaprezentowali dr Agnieszka Jankowska, oraz dyrektor wydawnictwa AUSTERIA, Wojciecha Ornat.
Muzycznym akcentem recitalu gitarowego urozmaicił prezentacje Leszek Cesarczyk. Kontynuując podróż wgłąb sanockich i kalmanowskich historii, w strefę tego, co wizualne, zabrał nas dyrektor Muzeum Historycznego w Sanoku, Wiesław Banach. Zaprezentował prace Leona Getza, znajdujące się w zbiorach Muzeum. Specjalnie z okazji Dnia Segala zostały one wystawione w Galerii 20. Obrazy, ukazujące Sanok w pierwszej połowie XX wieku wprowadzają widza w odrębny świat, którego śladów możemy dziś szukać w pisarstwie czy architekturze…
Przestrzeń – Pamięć
Mając w pamięci obraz Sanoka z obrazów Leona Getza, z gośćmi Dnia Segala wyruszyliśmy w stronę BWA. Tam czekali już na nas artyści i zaraz słowa opowiadań bohatera dzisiejszego dnia miały ożyć, na tle sanockiego rynku i w oświetleniu reflektorów sceny BWA….
Tymczasem, razem z panią Itą Segal zatrzymaliśmy się przed gmachem dawnego Gimnazjum Imienia Królowej Zofii, do którego uczęszczał jej ojciec. W tej pełnej wzruszenia chwili, o historii budynku i jego – dziś już słynnych – uczniów opowiedział dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej, Leszek Puchała.
Wędrując dalej przez Rynek, w stronę Galerii Sanockiej, wśród rozmów zdawało się, że słyszymy echo dalekich głosów. Może to było echo rozmów Kalmana Segala i Mariana Pankowskiego? A może gdzieś w tej podróży sentymentalnej podchwyciliśmy z przeszłości echo słów kupca, rozmawiającego z przechodniem? Tak jak podchwycić je mógł Segal i przenieść na papier, żeby po latach zabrzmiało w performatywnym spektaklu, który zaczął się 1 września 2018 roku przed drzwiami BWA.
Przygotowane dzięki polsko – niemieckiej współpracy artystów (reżyseria: Yael Schüler, scenografia: Viki Mierzicki, muzyka: Maciej Harna, wystąpiły: Joanna Sarnecka, Yael Schüler), widowisko przeniosło nas w minione czasy, pozostawiając refleksję, czy cała historia nie jest rodzajem performatywnego teatru? Teatru, na który, dzięki postaciom takim jak Kalman Segal możemy patrzeć przez filtry literatury, muzyki i obrazu.
Dziękujemy!
Dziękujemy mieszkańcom za obecność podczas Dnia Segala. Współorganizatorom, za inicjatywę i zaangażowanie. Dzień Segala nie odbyłby się w tak bogatej oprawie w Sanoku bez dr Agnieszki Jankowskiej, pani Ity Segal, artystów z Fundacji na Rzecz Kultury Walizka. Dziękujemy za współpracę Muzeum Historycznego w Sanoku, BWA Galerii Sanockiej, wydawcy niemieckojęzycznego przekładu „Opowiadań…” – wydawnictwa AUSTERIA, oraz Fundacji Współpracy Polsko – Niemieckiej.
